Ek vergi, Kahramanmaraş ve çevre illerdeki depremin oluşturduğu olumsuz etkilerin giderilmesi, afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgenin yeniden inşasına kaynak sağlanması amacıyla 2022 hesap dönemine ilişkin olmak üzere bir defalığına ihdas edildi (7440 sayılı Kanun, Mad. 10/27). Söz konusu düzenleme 12 Mart 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Ancak, belirtilen amaçlarla bir defaya mahsus olarak getirilen ek vergiye karşı çok sayıda dava açıldı.

Davaların önemli bir kısmı emisyon primiyle ilgili!

1 milyon 69 bin 339 kurumlar vergisi mükellefinden 2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde istisna, indirim ve indirimli kurumlar vergisi matrahı beyan eden yaklaşık 75 bin kurumlar vergisi mükellefi ek vergi hesapladı! Bu 75 bin kurumlar vergisi mükellefinin yaklaşık 45 bini, 2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamelerini ek vergi kaynaklı ihtirazi kayıtla verdi, tamamına yakın kısmı da dava açtı! Bu davaların önemli bir kısmı emisyon primi kazanç istisnası ile ilgili. Bunu sırasıyla serbest bölge kazanç istisnası ve Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrah beyan edenler izliyor.

Anayasa Mahkemesi ek vergiyi Anayasaya aykırı bulmadı!

Anayasa Mahkemesi, Kahramanmaraş ve çevre illerdeki depremin oluşturduğu olumsuz etkilerin giderilmesi, afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgenin yeniden inşasına kaynak sağlanması amacıyla sadece 2022 hesap dönemine ilişkin olmak üzere bir defalığına 7440 sayılı Kanun ile getirilen ek vergi düzenlemesini Anayasaya aykırı bulmadı! (AYM’nin 14.03.2024 tarihli ve E: 2023/169, Karar: 2024/82 sayılı Kararı, 19.04.2024 tarihli ve 32522 sayılı Resmi Gazete).

Danıştay serbest bölge kazanç istisnası ek vergi davasını reddetti!

Serbest bölge kazanç istisnası üzerinden ek vergi alınmasının anayasanın geriye yürümezlik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olduğu ve bu kazanç istisnası üzerinden ek vergi alınmaması  gerektiği iddiasıyla 3 Seri No.lu 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nin 5. Maddesinin 3. Fıkrasının (k) bendinin (Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası (3218 sayılı Kanun)) iptali için açılan dava Danıştay 3. Dairesi tarafından reddedildi (Danıştay 3. Dairesi’nin 13.05.2024 tarihli ve E.2023/3132, K.2024/2877 sayılı Kararı). Bu konudaki ayrıntılı açıklamaları Gazetemizde 20 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Danıştay’dan ek vergi ödeyen şirketlere bir kötü haber daha!” başlıklı köşe yazımda bulabilirsiniz.

Danıştay yatırımcıların ek vergi davasını da reddetti!

2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde KVK’nın 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar üzerinden ek vergi alınmasının anayasanın geriye yürümezlik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olduğu, KVK’nın 32/A maddesi kapsamında yararlanılan indirimli kurumlar vergisinden mahrum kalınmasının mali dengeyi bozacağı ve iktisadi faaliyetlerin yürütülmesine olumsuz etkilerinin olacağı iddiasıyla 3 Seri No.lu 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nin “Verginin Hesaplanması, Beyanı ve Ödenmesi” başlıklı 7. Maddesinin (2) numaralı fıkrasının iptali için açılan dava Danıştay 3. Dairesi tarafından reddedildi (Danıştay 3. Dairesi’nin 13.05.2024 tarihli ve E.2023/3122, K.2024/2878 sayılı Kararı). Bu konudaki ayrıntılı açıklamaları Gazetemizde 25 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Ek vergide bir kötü haberde yatırımcılara!” başlıklı köşe yazımda bulabilirsiniz.

Danıştay emisyon primine ek vergi davasında YD talebini reddetti!

Emisyon prim kazancı istisnasına getirilen ek vergi ile ilgili olarak açılan dava ile, 3 Seri No.lu 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nin 5. Maddesinin 3. Fıkrasının (ç) bendinde yer alan “Emisyon Primi Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-ç)” ibaresi ile 7. Maddesindeki 5 ve 9 no.lu örneklerin iptali ve dava sonuçlanıncaya kadar yürütmesinin durdurulması (YD) talep edildi.

Dava gerekçesi; emisyon priminin  gelir/kazanç değil, ortaklarca konulan sermaye benzeri bir öz varlık kalemi olduğu, kazanç niteliğinde olmadığı açık olan emisyon primlerinin ek verginin konusuna girmediği, emisyon primi elde eden mükelleflerden ek vergi alınmasının sermaye yani servet üzerinden vergi alınması anlamına geleceği, bunun da anayasaya aykırı olduğu, 7440 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemenin Anayasa'nın 2, 10 ve 73. maddelerine aykırı olduğu, bu sebeple getirilen ek verginin “hukuk devleti”, “hukuki güvenlik”, “hukuki belirlilik” ve “kanunların geriye yürümezliği” ilkeleriyle bağdaşmadığı ve hukuka aykırı olduğu şeklinde özetlenebilir.

Danıştay 3. Dairesi, davacının YD talebini reddetti (Danıştay 3. Dairesi’nin 19.10.2023 tarihli ve E.2023/3128 sayılı Kararı).

Danıştay VDDK’da davacının itiraz talebini reddetti!

Davacı bu karara karşı Danıştay VDDK’ya itirazda bulundu. Danıştay VDDK, davacının itiraz talebini reddetti (Danıştay VDDK’nın 24.01.2024 tarihli ve İtiraz No: 2023/20 sayılı Kararı).

Bu sırada verilen bir istinaf kararı umutları artırdı!

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Sekizinci Vergi Dava Dairesi, emisyon primi kazancı istisnası üzerinden ek vergi hesaplanmaması gerektiği doğrultusunda karar verdi (İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Sekizinci Vergi Dava Dairesi’nin 13.03.2024 tarihli ve E. 2024/527 K. 2024/819 sayılı Kararı). Bu karar, emisyon prim kazançları üzerinden ek vergi ödeyen startup’lar ve fintek’ler başta olmak üzere girişimcilik ekosistemi, girişim sermayesi yatırım fonları, teknoloji şirketleri, 2022 yılında emisyon primli sermaye artırımı yapan anonim şirketleri ve yabancı yatırımcıları umutlandırdı.

Maliye bu İstinaf Kararını Danıştay’da YD Talepli Temyiz Etti!

Maliye, emisyon primi kazancı istisnası üzerinden ek vergi ödenmeyeceğine ilişkin istinaf kararını, YD talepli olarak Danıştay’da temyiz etti.

Danıştay Maliye’nin YD talebini kabul etti!

Danıştay 3. Dairesi, Maliye’nin İstinaf Dairesinin verdiği kararın yürütmesinin durdurulması talebini gerekçeli bir şekilde kabul etti (Danıştay 3. Dairesi’nin 09.05.2024 tarihli ve E.2024/2532 sayılı Kararı)! Bu konudaki ayrıntılı açıklamaları Gazetemizde 27 Temmuz 2024 tarihinde yayınlanan “Emisyon primi üzerinden ek vergi ödeyen şirketlere şok haber!” başlıklı köşe yazımda bulabilirsiniz.

Danıştay bu arada emisyon primiyle ilgili Tebliğ iptal davasına son noktayı koydu!

Danıştay 3. Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararını dikkate alarak, emisyon prim kazancı istisnasına getirilen ek verginin anayasaya aykırılık iddiasını ciddi bulmayarak, 3 Seri No.lu 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği’nin 5. Maddesinin 3. Fıkrasının (ç) bendinde yer alan “Emisyon Primi Kazancı İstisnası (5520 sayılı Kanun Madde 5/1-ç)” ibaresi ile 7. Maddesindeki 5 ve 9 no.lu örneklerin iptali iddiasıyla açılan davayı aşağıdaki gerekçelerle reddetti (Danıştay 3. Dairesi’nin 13.05.2024 tarihli ve E.2023/3132, K.2024/2877 sayılı Kararı).

“Emisyon priminin kazanç değil yedek akçe olduğu ve doğrudan bir sermaye unsuru olduğu, KVK’da vergiden istisna tutulmamış olsa dahi vergiye tabi tutulamayacak bir nakdi kaynak olduğu ve sermaye artırımı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, KVK’nın 5. Maddesinin 1. Fıkrasının (ç) bendi ile emisyon priminin kurumlar vergisinden istisna tutulan kazançlar arasında sayılması yönündeki düzenlemenin, kurumlar vergisi beyannameleri verilirken izlenecek olan yolun gösterilmesi ve uygulamada doğması muhtemel olan tereddütlerin kanun hükmüyle önlenmesi amacıyla yasa koyucu tarafından yapılan bir düzenleme olduğu ve anılan düzenlemenin emisyon primine kazanç niteliği kazandırmadığı hususu yargı kararlarıyla da kabul edilmiştir.

Ancak, 7440 sayılı Kanunun 10. maddesinin (27) numaralı fıkrasında açıkça 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında ek vergi hesaplanacağının belirtilmesi ve anılan Kanun'la verilen yetkiye dayanılarak hükmün uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla yürürlüğe konulan 7440 sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No:3)'nin 5. maddesinin (3) numaralı fıkrasında, 5520 sayılı Kanunda istisna olarak sayılmış olan emisyon prim kazancının sayılması, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca kanunla verilen yetki aşılarak getirilmiş yeni bir kural olmadığından, Kanun'da hükme bağlanan kuralın kapsamı ve uygulanmasına dair esaslara yer verilen düzenleme ile istisna hakkı kullanımının, Kanun hükmünde öngörülmeyen bir şekilde daraltıldığı ya da ortadan kaldırıldığından söz edilemeyecektir. İdari yargı yerlerinin denetim yetkisinin, kanunların idari makamlara bıraktığı yetkilerin kullanılmasının hukuka uygun olup olmadığının belirlenmesi ile sınırlı olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu düzenlemenin yukarıda belirtilen ilgili Kanun maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığı'na verdiği yetki kapsamında uyulması gereken usul ve esasların belirlenmesine ilişkin olarak yapıldığı ve Kanun'dan alınan açık yetkiye dayandığı, Kanun'un uygulama alanını sınırlamadığı veya genişletmediği gibi, Kanun'da belirtilen hukuki durumu açıklamaya yönelik olduğu ve üst hukuk normlarına aykırılık taşımadığı anlaşıldığından, uyuşmazlık konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.” (Danıştay 3. Dairesi’nin 29.04.2024 tarihli ve E.2023/3128, K.2024/2430 sayılı Kararı).

Bu karar emisyon primine ek vergi davası açanların tüm umutlarını yok etti!

Danıştay 3. Dairesi tarafından verilen bu karar, 2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettikleri emisyon primi kazancı istisnası üzerinden ek vergi ödeyip dava açan şirketlerin tüm umutlarını yok etti! Çünkü, bu dava, bu konuda açılmış “ana dava” olarak kabul ediliyordu.

Maliye kaybetmeyi beklediği davayı kazandı!

Maliye, emisyon primi kazancı üzerinden ek vergi alınmasıyla ilgili davaları kaybedeceğini düşünüyordu. Bu konuda ilk derece mahkemeleri ve istinaf daireleri tarafından verilen kararlar da Maliye’nin moralini oldukça bozmuştu. Ancak, olay Danıştay’da tam tersine döndü, Maliye kaybedeceğini düşündüğü Tebliğ iptal davasını kazandı. Bu karar, bu konuda açılan ve yargılaması devam eden diğer davalara da emsal teşkil edecek.

Son söz;

Emisyon primi kazanç istisnası üzerinden ek vergi ödeyip dava açan herkese geçmiş olsun!