Gelir İdaresince verilen özelgelerden seçilmiş bazılarının özetine, yorum yapmadan zaman zaman bu köşede yer vermeye çalışıyorum.

Kurumlar vergisi beyan döneminin başında, beyan sırasında dikkate alınabilecek, 2023 sonlarında ve 2024 yılında verilen özelgelerden seçtiğim bazılarını hatırlatmak istedim. Tam metinlerine Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

Mümkün olmasına rağmen yararlanılmayan yatırıma katkı tutarı sonraki yıllarda yeniden değerleme oranıyla revize edilerek kullanılabilir mi?

(13.12.2023 tarih ve 53376 sayılı özelge)

Yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda, yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle, yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılması mümkündür. Ancak, ilgili hesap dönemlerinde yararlanma imkânı varken yararlanılmayan yatırıma katkı tutarlarının, endekslenmek suretiyle izleyen dönemlerde kullanılması mümkün değildir.

Diğer taraftan, ilgili hesap dönemlerinde yararlanılmayan tutarlar için, zamanaşımı hükümleri de göz önünde bulundurularak düzeltme beyannamesi verilebilir. Zamanaşımına uğramış dönemler için yararlanılmayan tutarların yatırıma katkı tutarından düşülmesi ve izleyen dönemlerde indirimli kurumlar vergisi uygulamasına konu edilmemesi gerekmektedir.

Teşvik belgesinin revize edilerek vergi indirim oranı ve yatırıma katkı tutarının değişmesi durumunda, indirimli kurumlar vergisi uygulaması nasıl olmalıdır?

(02.07.2024 tarih ve 116175 sayılı özelge)

Özelge talep formunda yer alan bilgilerden, yatırım yerinin revize edildiği, vergi indirim oranı ile yatırıma katkı tutarının güncellendiği, revize edilmiş yatırım teşvik belgesinin “özel şart” başlıklı bölümünde, yatırım yerinin değişmesi nedeniyle revize tarihinden önceki bina-inşaat harcamalarının belge kapsamında değerlendirilmeyeceğinin belirtildiği anlaşılmaktadır.

Revize edilen yatırım teşvik belgesinde revize tarihinden önceki bina-inşaat harcamalarının belge kapsamında değerlendirilmeyeceği belirtildiğinden, revize öncesi yatırım yerindeki bina ve tesisler için belge revize tarihe kadar yapılan bina-inşaat harcamalarının indirimli kurumlar vergisi hesabında dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, vergi indirim oranı ve yatırıma katkı oranı artırılmış olduğundan, revize tarihinden sonraki dönemlere ilişkin (bu tarihin içinde bulunduğu geçici vergilendirme dönemi dahil) olmak üzere verilecek geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde, teşvik belgesi kapsamındaki revize öncesi yapılmış olan yatırımlar için (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca uygun görülmesi şartıyla), revize edilmiş yatırıma katkı oranı esas alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmaktadır.

2022 ve öncesi dönemde yapılan yatırım harcamaları nedeniyle, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulamasında üst sınır nedir?

(02.01.2024 tarih ve 1927 sayılı özelge)

2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının geçici 8. maddesine istinaden, imalat sanayine yönelik düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamında, 2016 yılında başlanan yatırıma ilişkin olarak, 01.01.2017 - 31.12.2022 döneminde gerçekleştirilecek yatırım harcamalarında;

- yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmiş ve

- vergi indirim oranını %100 olarak,

dikkate almak suretiyle hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen oranını geçmemek üzere, yatırım dönemi içinde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkündür.

İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında yeniden değerleme uygulaması nasıl yapılır?

(10.07.2024 tarih ve 56881 sayılı özelge)

2009/15999 ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları çerçevesinde tamamlama vizesi yapılmış olan yatırım teşvik belgeli yatırımlar dolayısıyla hesaplanan ancak yatırımın tamamlandığı hesap dönemine kadar (bu dönem dahil) kazanç yetersizliği nedeniyle yararlanılamayan ve sonraki döneme devreden yatırıma katkı tutarlarının endekslenmesinde, söz konusu yatırımın tamamlandığı hesap dönemini takip eden hesap dönemleri için yeniden değerleme oranlarının dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, tamamlanmış yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle yararlanılamamış olan yatırıma katkı tutarlarının geçici vergi dönemleri itibariyle de endekslenmesi mümkün olup, her bir geçici vergi dönemi için belirlenen yeniden değerleme oranları kullanılarak endeksleme yapılır.

Endeksleme suretiyle hesaplanan yatırıma katkı tutarlarının, teşvik belgelerinde kayıtlı yatırıma katkı tutarını aşması mümkündür.

Yatırım teşvik belgesine konu yatırım dönemi tamamlandıktan sonra, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

İhracattan elde edilen döviz gelirlerinin Türk lirasına dönüştürülmesinde elde edilen döviz dönüşüm desteği gelirine, beş puan indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanabilir mi?

(29.07.2024 tarih ve 1009784 sayılı özelge)

Kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli uygulanması şirketlerin münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları ile sınırlı olduğundan, ihracat dolayısıyla elde edilen döviz gelirlerinin dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilmesi karşılığı alınan döviz dönüşüm desteği kazançlarına, kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

Sanayi sicil belgesinde yer almayan üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanabilir mi?

(11.12.2023 tarih ve 180023 sayılı özelge)

Sanayi sicil belgesine sahip olunması ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal edilmesi halinde, münhasıran üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanacağından, sanayi sicil belgesine haiz olmayan üretim faaliyetine ilişkin sahip olunan “Kapasite Raporu” ve “İşletme Tescil Belgesi” ile yapılan üretim faaliyetinden elde edilen kazançlara kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması mümkün değildir.

Nakdi sermaye artırımı sonrası ilişkili şirkete verilen krediler faiz indirimini etkiler mi?

(25.12.2023 tarih ve 26658 sayılı özelge)

Yılı içinde nakit olarak yapılan sermaye artışından kaynaklanan indirim hesabında, ilişkili şirkete verilen ve henüz tahsil edilmemiş olan krediye tekabül eden kısım için indirim oranının %0 (yüzde sıfır) olarak uygulanması gerekmektedir.

Diğer taraftan, kredi olarak kullandırılan kısım haricindeki nakit sermaye artışı için, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmü çerçevesinde ve diğer şartların da sağlanması halinde indirim uygulamasından yararlanılabilir.

Nevi değişikliği halinde, devralan şirket nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi uygulamasına devam edebilir mi?

(11.07.2024 tarih ve 924115 sayılı özelge)

Nevi değiştiren limited şirketin, nakdi sermaye artırımına ilişkin varsa önceki yıllarda hesapladığı ancak kazanç yetersizliği nedeniyle yararlanamadığı indirim tutarları ile kıst dönem için hesapladığı nakdi sermaye indirimi tutarını, tür değişikliği nedeniyle vermiş olduğu kıst dönem beyannamesinde dikkate alması mümkündür.

Bu bağlamda, … dönemi için tür değişikliğinin ticaret sicilinde tescil edildiği ay itibarıyla TCMB tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alarak kıst dönemde yararlanılabilecek indirim tutarının tespit edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, nev’i değişikliği sonucunda limited şirketin mükellefiyeti ile ilgili bütün yükümlülükleri külli halefiyet suretiyle devralana geçeceğinden, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükümleri çerçevesinde, devralınan şirketin nakdi sermaye artırımına ilişkin hesapladığı ve varsa kazanç yetersizliği nedeniyle yararlanamadığı nakdi sermaye artışı indirimi ile izleyen yıllarda devralan şirket tarafından hesaplanacak nakdi sermaye artırımı indirimlerinin, devralan şirketin kurumlar vergisi beyannamesinde kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması mümkündür.

Teknopark istisnası uygulaması nedeniyle fon hesabına alınan tutarın yatırıma dönüştürülmemesi durumunda yapılacak işlem nedir?

(02.01.2024 tarih ve 1911 sayılı özelge)

Teknoloji geliştirme bölgelerinden elde edilen ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden istisnaya konu edilen kazanç tutarının yüzde ikisinin pasifte geçici bir hesaba alındıktan sonra Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda belirtilen yatırımlara öngörülen sürede aktarılmaması durumunda, ilgili dönem beyannamesinde Kanun kapsamında istisnaya konu edilen kazanç tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez ve bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.

Geri kazanım katılım payı ödemeleri hangi dönemde gider yazılır?

(31.05.2024/11403 ve 30.07.2024/15544 tarih/sayılı özelgeler)

Çevre Kanunu’nun ek 11. maddesi gereğince piyasaya arz edilen ürünler için ödenen geri kazanım katılım payının, beyan edilerek fiilen ödendiği tarih itibariyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasına göre kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.