Günümüzde birçok çalışan, iş yerlerinde psikolojik taciz (mobbing) nedeniyle ciddi stres ve motivasyon kaybı yaşamaktadır. Mobbing, bir çalışanın sistematik olarak dışlanması, küçük düşürülmesi, sürekli eleştirilmesi veya aşırı baskıya maruz kalması gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Bu durum yalnızca bireylerin ruh sağlığını değil, aynı zamanda iş yerindeki verimliliği ve kurumsal kültürü de olumsuz etkilemektedir.

Çalışanların iş yerlerinde kasıtlı ve sistematik olarak belirli bir süre aşağılanması, küçümsenmesi, dışlanması, kişiliğinin ve saygınlığının zedelenmesi, kötü muameleye tabi tutulması, yıldırılması ve benzeri şekillerde ortaya çıkan psikolojik tacizin önlenmesi işgücü piyasalarının en önemli hususların başında gelmektedir.

İşyerinde çalışma barışının korunması ve bireylerin zihinsel sağlıklarını koruyabilmesi hem insan sağlığı bakımından hem de işyerinde yürütülmekte olan işin verimli şekilde ilerletilebilmesi bakımından mobbingin önlenmesi oldukça önemlidir.

Mobbingle mücadelede en önemli adımlardan biri farkındalık yaratmaktır. İşverenler ve çalışanlar, mobbingin ne olduğunu, hangi davranışların bu kapsama girdiğini ve nelere yol açabileceği konusunda bilinçlendirme yapılmalıdır.

Bu bağlamda çalışan bireylerden, yöneticilere, işverenlerden kamu kurum ve kuruluşlarına kadar her kademede mobbingin önlenmesine ilişkin özenle hareket edilmeli ve iş birliği artırılmalıdır.

6 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete'de 2025/3 sayılı "İş Yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi" konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi yayımlanmıştır.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle, iş yerlerinde mobbing ile mücadele anlamında yeni önlemler alınmıştır.

İş yerlerinde mobbingle mücadele kapsamında tüm kurum ve kuruluşların üzerine düşen görev ve sorumlulukları hassasiyetle yerine getirmesi, kararların uygulanmasında ihtiyaç duyulacak her türlü iş birliği ve yardımın titizlikle sağlanması oldukça önem arz etmektedir.

Genelgenin amacı, çalışanların motivasyonunun artırılması, hizmetlerin etkin bir şekilde yürütülmesi, sağlıklı, güvenli ve barışçıl bir çalışma ortamının oluşturulması, kapsayıcı ve sürdürülebilir istihdamın sağlanması ile toplumsal refahın artırılmasıdır.

Mobbinge maruz kalan tüm çalışanlar ilgili mevzuatında yer alan usullere göre çalıştıkları kurum ya da kuruluşa, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezine, Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonuna, ALO 170 hattı aracılığıyla veya doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ya da Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna ve Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurularını iletebilmektedirler.

Psikolojik taciz konusunda faaliyet gösteren ilgili kurum ve kuruluşlar ile alanında uzman ve akademisyenlerin katılımıyla kurul toplanacaktır.

Kurul faaliyetlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

· İş yerlerinde psikolojik tacizle mücadeleye yönelik olarak ülke çapında politikaların belirlenmesine katkı sağlama,

· Eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini koordine etme, araştırma ve inceleme yapma veya yaptırma,

· Rapor, rehber ve bilgilendirme dokümanları hazırlama,

· Kamuoyunu bilinçlendirme çalışmalarının yürütülmesi.

Genelge uyarınca "İş Yerlerinde Mobbing Önlenmesi" hususunda atılacak adımlar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

· İşverenlerin, yönetici ve tüm çalışanlar psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek temel hak ve özgürlüklerin ihlali anlamına gelen her türlü eylem ve davranıştan kaçınmaları gerekmektedir.

· İşyerlerinde psikolojik tacizle mücadele öncelikle işveren ve yöneticilerin sorumluluğunda olup işveren ve yöneticiler iş yerlerinde psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek veya buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek her türlü riski gözetecek, önleyici ve koruyucu politikalar geliştireceklerdir.

· İş yerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalığın artırılması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yaygınlaştırılmasına özen gösterilecek, eğitim programlarında psikolojik taciz konusuna yer verilerek tüm çalışanlara çalışan hakları ile başvuru mekanizmaları hususlarında gerekli bilgilendirme yapılacaktır.

· İş yerlerinde psikolojik taciz iddialarının araştırılması ve soruşturulmasında gizliliğin ve şahısların özel hayatlarının korunmasına ve gerçeğe aykırı psikolojik taciz iddialarıyla kurum ve kuruluşların itibar ve saygınlıklarına zarar verilmemesine azami itina ve hassasiyet gösterilerek süreç ivedilikle yürütülecektir.

· Toplu iş sözleşmelerine ve toplu sözleşmelere psikolojik taciz hususunda önleyici ve koruyucu nitelikte hükümler konulmasına özen gösterilecektir.

Yeni önlemler kapsamında iş dünyasındaki her bireyin mobbingin önlenmesine ilişkin dikkatle davranması ve iş birliği içinde faaliyetlerine devam etmesi oldukça değerlidir.

İş yerlerinde psikolojik tacizin önlenmesi, hem çalışanların mutluluğu hem de şirketlerin başarısı için kritik bir konudur. Kurumlar, sağlıklı bir çalışma ortamı yaratmak için farkındalık artırıcı çalışmalar yapmalı, mobbinge karşı sıfır tolerans politikası uygulamalı ve çalışanlarını desteklemelidir. Unutmayalım ki, huzurlu ve saygılı bir çalışma ortamı herkesin hakkıdır.