Kısmi tevkifat kapsamında sorumlu tutulabilecek iki grup

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 8. maddesi hükmünde Maliye Bakanlığı’na, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilme yetkisi tanınmış olup, anılan yetkiye dayanarak KDV Uygulama Genel Tebliği’ndeki düzenlemelerle hem “tam tevkifat” hem de “kısmi tevkifat” yapılacak ödemeler belirlenmiştir. Anılan düzenlemelerden kısmi tevkifat ile ilgili olanlar aşağıda özetlenmeye çalışılmıştır.

Kısmi tevkifat uygulamasında sorumlu tutulacaklar

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere sorumlu tutulabilecekler iki grup halinde sayılmış olup, tevkifat uygulaması kapsamındaki her bir işlem bazında tevkifat yapacaklar, söz konusu gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsamında olan bazı sorumlulara atıf yapılmak suretiyle KDV Uygulama Genel Tebliği’nin ilgili bölümlerinde belirtilmiştir. Dolayısıyla, aşağıda özet olarak belirtilen kısmi tevkifata tabi hizmetlerden ya da mal teslimlerinden bütün mükellefler tevkifat yapmakla sorumlu tutulmamış olabilirler. Bu nedenle, aşağıda sayılan ve kısmi tevkifata konu olacak işlemlerde bu mal ya da hizmeti satın alanların bu işlemlerinde KDV tevkifatı yapıp yapmayacaklarına karar verirken tebliğin her bir hizmet ifası ya da mal teslimi ile ilgili bölümündeki düzenlemelere bakması gerekecektir.

Kısmi tevkifat kapsamında sorumlu tutulabilecek iki grup aşağıdadır:

1. a) KDV Mükellefleri (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil değildir.) KDV mükellefiyeti bulunmayanların (aşağıda “b Belirlenmiş alıcılar” kapsamında olmamak kaydıyla) kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulaması söz konusu olmayacaktır. Örneğin apartman yönetimleri aldıkları güvenlik hizmetleri için kdv tevkifatı yapmayacaklardır.
2. b) Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

- Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

- Döner sermayeli kuruluşlar,

- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

- Bankalar,

- Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri,

- Sendikalar ve üst kuruluşları,

- Vakıf üniversiteleri,

- Mobil elektronik haberleşme işletmecileri,

- Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri,

- Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),

- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,

- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,

- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,

- Payları Borsa İstanbul (BİST) A.Ş.’de işlem gören şirketler,

- Kalkınma ve yatırım ajansları.

Yukarıda sayılan belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dahil profesyonel spor kulüplerince yapılanlar hariç), KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.

KDV tevkifatı uygulanacak hizmetler ve teslimler

KDV Tevkifatına konu olacak hizmetler ve teslimler ile bunlardan tevkifat yapmak durumunda olanlar ve tevkifat oranları aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.

Tevkifatta alt sınır ve fatura düzeni

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren ve yukarıda sayılan her bir işlemin KDV dahil bedeli  işlemin yapıldığı yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesine göre belirlenen fatura düzenleme sınırını aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılacaktır.

Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV, Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı, Tevkifat Dahil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilecektir.

Beyan

Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcılar tarafından tevkifata tabi işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir. Ödenen KDV 1 Nolu beyanname üzerinden indirilecektir. Satıcılar ise 1 Nolu KDV Beyannamesinde matrah kısmında kdv hariç satış bedelini vergi kısmında ise işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan kısmını beyan edeceklerdir. Satıcılar Beyananmenin “İadeye Konu Olan KDV” alanına, alıcı tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutarı yazacaklardır. (Tevkifat uygulaması nedeniyle iade almak istemeyen mükellefler bu tabloya kayıt yapmazlar.)

Sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen KDV’nin indirimi

Ocak/2024 vergilendirme döneminden itibaren, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından tevkif edilen ve 2 No.lu KDV Beyannamesiyle beyan edilen KDV’nin ödendiği vergilendirme dönemine ilişkin 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılması gerekmektedir.  Ancak, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından tevkif edilen ve tevkifatın yapıldığı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesinden önce verilen aynı döneme ait 2 No.lu KDV Beyannamesiyle süresinde beyan edilerek süresinde ödenen KDV, 2 No.lu KDV Beyannamesinin ait olduğu dönemin 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.

Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından tevkif edilerek beyan edilen ancak kısmen ödenen KDV’nin ödendiği kısım itibarıyla indirim konusu yapılması mümkündür.