Bilindiği üzere, vergi yasaları açısından iktisadi işletmelerde kazanç tespit edilirken, Vergi Usul Kanunu'nun 281 ve 285. maddeleri hükümleri uyarınca, değerleme günü itibariyle vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacak ve borçlar reeskonta tabi tutularak değerleme gününün kıymetine irca olunabilmektedir. Alacak senetleri için reeskont ayrılması, reeskont tutarı kadar gider kaydı, borç senetleri için reeskont ayrılması ise reeskont tutarı kadar gelir kaydı yapılması anlamına gelmektedir. Alacak senetleri için reeskont ayrılması zorunlu olmayıp, ihtiyaridir. Başka bir deyişle; istenirse ayrılabilir, istenmezse ayrılmaz. Ancak alacak senetleri için reeskont ayrılması tercih edilirse, borç senetleri için de reeskont ayrılması zorunludur.

Öte yandan, banka ve bankerler ile sigorta şirketleri açısından reeskont ayrılması zorunludur. Bunlar reeskont hesaplamalarında ya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın resmi iskonto oranını ya da kendi muamellerinde uyguladıkları faiz oranını kullanacaklardır.

Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri dışında kalanlarda ise, eğer senetler üzerinde faiz oranı belirtilmişse bu oran, belirtilmemişse T.C. Merkez Bankası’nın resmi iskonto oranı eskont hesaplamalarına esas alınmaktadır. Senette faiz oranı belirtilmemişse, 238 seri no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirtildiği üzere; söz konusu hesaplamada esas alınması gereken faiz oranı, T.C.Merkez Bankası’nca kısa vadeli reeskont işlemlerinde uygulanan faiz oranı değil, kısa vadeli avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı olmalı ve senedin değerleme günündeki kıymeti belirlenirken iç iskonto yöntemi uygulanmalıdır.

Öte yandan, 30 Nisan 2013 tarihinde yayımlanan 64 Seri Nolu VUK Sirküleri ile ileri düzenleme tarihli çeklerin değerleme gününde vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar için uygulanması öngörülen reeskont uygulamasından yararlanmasının mümkün bulunduğu açıklanmıştır. Dolayısıyla ileri düzenleme tarihi taşıyan (vadeli) çekler reeskonta tabi tutularak değerleme günü kıymetine irca olunabilir.

Hesap dönemi sonu itibariyle senede bağlı borç ve alacakların değerleme gününde haiz olacakları değerleri ve reeskont tutarı şu formüle göre bulunacaktır:

28 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranlarının Tespiti” Tebliğine göre, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 48,25; avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 49,25 olarak tespit edilmiştir. Buna göre, 28 Aralık 2024 tarihinden sonra sona erecek hesap dönemlerine ilişkin (bu anlamda 31.12.2024 tarihinde sona erecek hesap dönemlerine ilişkin) gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde alacak ve borç senetleri reeskontunun hesaplanmasında faiz oranı olarak yıllık yüzde 49,25 oranının alınması gerekmektedir. (238 Sayılı VUK Genel Tebliğine göre, reeskont işlemleri sırasında iç iskonto yöntemi uygulanmalıdır).

Döviz üzerinden bir bedelle düzenlenmiş senetlerde reeskont hesaplaması dövizli bedel üzerinden yapılmalı, reeskont tutarı hesaplandıktan sonra Maliye Bakanlığı’nca belirlenen değerleme kuru üzerinden reeskont tutarının TL’ye çevrilme işlemi yapılmalıdır. Senet üzerinde herhangi bir faiz oranı yer almaması halinde değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınacaktır.

SGK Primlerinde 5 Puanlık İndirim 4 Puana İndirildi

9 Ocak 2025 tarihli Ekonomi Gazetesinde yayımlanan “Asgari Ücret, Sigorta Primleri Alt ve Üst Sınırları” başlıklı yazımızda aşağıdaki açıklama yer almıştı: 

“Bir asgari ücretlinin işverene maliyeti ise 2025 yılı boyunca, aylık 31.921,75 TL olmaktadır. Şöyle ki;

(*)Aylık prim ve hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na düzenli olarak verip, primlerini de düzenli olarak ödeyen ve borcu olmayan işverenler 5 puanlık sigorta primi indiriminden yararlanabilmekteydiler. Ancak, TBMM’inde görüşülmekte olan Yasa değişikliği teklifinde 5 puanlık primin 4 puana indirilmesi, ancak işverenlerin imalat sektöründe faaliyet göstermesi halinde anılan indirimin 31/12/2026 tarihine kadar 5 puan olarak uygulanması öngörülmektedir. Dolayısı ile;

-  İmalat sektöründe faaliyet gösterenlerde işveren sigorta primleri %20,75 yerine %15,75 olarak uygulanacak. , 

- Bunun dışındakilerde ise %16,75 oranında uygulanacak. 

Söz konusu indirim dikkate alındığında, asgari ücretin işverene maliyeti aylık

- İmalat sektöründe faaliyet gösterenlerde 30.621,48 TL 

- Diğerlerinde 30.881,53 TL olacaktır.”

Anılan açıklamamızda geçen yasa değişikliği, 7538 sayılı kanun olarak aynen yasalaşmış ve 15 Ocak 2025 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 

Dolayısıyla, aylık prim ve hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na düzenli olarak verip, primlerini de düzenli olarak ödeyen ve borcu olmayan işverenlerden; 

-  İmalat sektöründe faaliyet gösterenlerde işveren sigorta primleri 31/12/2026 tarihine kadar %20,75 yerine %15,75 olarak,

-Bunun dışındakilerde ise 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren %16,75 olarak uygulanacak olup, söz konusu indirim dikkate alındığında, asgari ücretin işverene maliyeti aylık

- İmalat sektöründe faaliyet gösterenlerde 30.621,48 TL 

- Diğerlerinde 30.881,53 TL olacaktır.

2025 Ocak ayında ise 5 puanlık indirim uygulanmaya devam edecektir.