Yurtdışından gelen hizmet fa­turalarıyla ilgili bazı hatırlat­malar yapacağım.

1 Stopaj yapılacak mı?

Yurtdışından alınacak ser­best meslek mahiyetindeki hiz­metler kural olarak Türkiye de sorumlu sıfatıyla stopaja tabi­dir. Yurtdışına bu kabil ödeme­leri yapanların bu ödemelerin brüt tutarları üzerinden KVK'nın 30.maddesi çerçevesinde BKK ile belirlenmiş oranlarda stopaj yapmaları ve ertesi ay muhta­sar beyanname ile beyan etmele­ri gerekmektedir. Ancak ödeme yapılan şirket Türkiye'nin Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖA) akdettiği bir ülke muki­mi ise, anlaşma şartları dikkate alınarak stopaj yapılmayabilir.

Genel olarak anlaşmalarda;

1.Hizmet yurtdışından Türki­ye'ye gelinmeksizin verilmişse stopaj yapılmayacağı,

2.Hizmet Türkiye'ye de geline­rek yapılıyorsa bir yılda (veya bazı anlaşmalardaki ifade ile birbirini izleyen 12 aylık dönemde) Türki­ye'de hizmet için geçen zamanla­rın 183 günü aşması gerekti­ği ifade edilmektedir.

Başlan­gıçta Mali İdare verdiği yazılı görüşlerde Türkiye'deki şir­ketlerin ÇVÖA'ları bir yana bırakarak, yurtdışındaki şir­ketlere bu türden ödemeler yaparken stopaj yapmaları gerektiğini, daha sonra yurt­dışında mukim şirketin ikili anlaşma hükümlerine uygun durumda olduğunu belgele­yerek kendisinden kesilen tuta­rı iade alabileceğini belirtti. Da­ha sonra idare yine yazılı görüş­lerinde eğer ödeme Türkiye'nin ÇVÖA'sı olan bir ülke mukimine yapılıyor ve baştan ÇVÖA’da be­lirtilen şartlara uyulacağı belli ise stopaj yapılmayabileceği nok­tasına geldi.

Uygulama eğer baş­tan ÇVÖA anlaşmasının şartları varsa stopaj yapmama şeklinde genellik kazanmış vaziyette. Ki, biz de aşağıdaki konulara da dik­kat edilmesi kaydıyla başlangıçta stopaj yapılmamasını tavsiye edi­yoruz.

2- Mukimlik belgesi almalı mıyım?

Ödeme yaptığınız taraf ÇVÖA yapılan bir ülke mukimi olduğu­nu iddia ediyor ve anlaşma şartla­rının varlığından hareketle stopaj yapmayacaksanız, karşı taraftan ilgili vergi idaresinden alınmış bir mukimlik belgesi isteyin.

3- Taahhüt belgesi almalı mı­yım?

Şayet yabancı şirket şirketinize veya başka şirketlere Türkiye'ye gelerek iş yapmadığı veya gelse bile bir yılda 183 günü aşmadığı, dolayısıyla ÇVÖA şartlarını taşı­dığı ve kendisinden stopaj yapıl­maması gerektiği iddiasında ise, stopaj uygulamayacağınız yaban­cı şirketten bu durumu teyit eden bir taahhütname almanızı tavsiye ederiz. Çünkü aksi bir tespit­te vergi idaresi sizi sorumlu tutacaktır.

4- Stopajı brütten mi, net­ten mi hesaplayacağız?

Stopaj hesaplanması gere­kiyor ve ödeme net tutar üze­rinden yapılıyorsa, stopajın brütleştirme sonrası hesap­lanması gerekmektedir.

5- 183 gün hesabı nasıl ya­pılıyor?

Tüzel kişiliği temsilen kaç ki­şi Türkiye’ye gelirse gelsin hepsi aynı tek (tüzel) kişiyi temsil et­mektedir. Dolayısıyla gün hesabı yapılırken o tüzel kişiyi temsilen kaç kişi aynı gün Türkiye’de olur­sa olsun 183 gün hesabında tek gün olarak dikkate alınacaktır.

Ödeme yaptığınız şirketin Tür­kiye’de sizin dışınızda başka pro­jeleri de varsa hepsi 183 gün hesa­bında dikkate alınmaktadır.

Bu nedenle stopaj yapmayacak­sanız taahhütname almanızda(­kendinizi güven altına almanız­da) fayda var.

Gelen gidenlerin, geliş gidiş ta­rihlerini, pasaport kopyalarını dosyalamakta fayda var.

6-Fatura dışında ne gibi bel­geler olmalı?

Yurtdışından alınan hizmet, ilişkisiz şirket ise sorun yok. Yurtdışından hizmet aldığınız şirket ilişkili şirketse transfer fi­yatlaması (eski adı ile; nam-ı di­ğer örtülü kazanç dağıtımı) hü­kümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir. Fatura yanında verilen hizmeti, hizmetin değeri­ni ortaya koyacak her türlü belge­nin muhafazası yararlı olacaktır. Rakam arttıkça belgeleme hacmi­nin de artmasında fayda vardır. Her türlü yazışma, rapor, öneri, tenkit vb. her şeyi saklamak ge­rekir.

Hizmetin bedelinin piyasa fi­yatlarına uygun olduğunu orta­ya koyabilecek her türlü belgenin muhafazası ve piyasaya uygun­luğunun araştırılması ve alınan hizmetin varlığını ortaya koyacak belgelerin saklanması gerekmek­tedir.

İlişkili şirketle ilişkiler ve bel­geleme çabasını ayrı bir yazı ko­nusu yapacağız.

7- KDV matrahı ne olacak?

Stopajın matrahı (brüt tu­tar) aynı zamanda sorumlu sıfa­tıyla yapılacak KDV beyanının da matrahı olacaktır. SS KDV ÇVÖA olsun olmasın, stopaj yapılsın ya­pılmasın her halükârda uygula­nacaktır.

8- İşin gümrük boyutu ne ola­cak?

Yurtdışından gelen fatura da­ha önce ithal edilen bir malla il­gili ve bu malın maliyetini artırı­cı mahiyette ise, ithalat sırasında beyan edilip edilmediği, bu tuta­rın da ithalat değerinin tespitin­de dahil edilip edilmediği sorgu­lanabilecektir.

9- Ödeme serbest bölgeden ya­pılıyorsa ne olacak?

Ödemenin serbest bölgeden ya­pılıyor olması stopaj yükümlülü­ğünü kaldırmamaktadır.

10- Ödeme ithalat veya ih­racat komisyonu ise ne olacak?

Yurtdışına ihracat komisyonu ödemesi yapılıyorsa SS KDV he­saplanması ve SS stopaj yapılma­sı gerekmemektedir.