ÖZET
4447 sayılı Kanun'un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde belirtilen;
— Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için otuz altı ay süreyle,
— 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmakta iken, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenler için on iki ay süreyle,
— Uygulanır hükmünden;
2017 yılı ve sonrasında mesleki eğitim merkezi programına kayıt olmuş ve 3308 sayılı Kanun'un 16'ncı maddesi kapsamında kalfalık belgesi ile birlikte aynı Kanun'un 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ustalık belgesi alarak mesleki eğitim merkezi programından mezun olan sigortalılar için yararlanılabilecektir.
2017 yılı öncesinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olunarak ve 3308 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında alınan ustalık belgeleri ile kayıt tarihine bakılmaksızın 3308 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi dışında alınan diğer ustalık belgeleri ile 3308 sayılı Kanun kapsamında sadece kalfalık belgesi alan sigortalılardan dolayı bahse konu teşvikten yararlanma süresi bakımından 4447 sayılı Kanun'un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde kapsamındaki süreler kadar yararlanılamayacaktır.
6111 SAYILI TEŞVİKTE USTALIK VE KALFALIK BELGELERİ HAKKINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK:
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa 6111 sayılı Kanunla eklenen Geçici 10 uncu maddesinde belirtilen teşvik;
a) 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan;
1) Mesleki yeterlik belgesi sahipleri için kırk sekiz ay süreyle,
2) Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için otuz altı ay süreyle,
3) (1) ve (2) numaralı alt bentlerde sayılan belge ve niteliklere sahip olmayanlar için yirmi dört ay süreyle,
b) 29 yaşından büyük erkeklerden (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde sayılan belge ve niteliklere sahip olanlar için yirmi dört ay süreyle,
c) (a) ve (b) bentleri kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde ilave olarak altı ay süreyle,
ç) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmakta iken, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenler için on iki ay süreyle,
d) 18 yaşından büyüklerden bu fıkranın (a), (b) ve (ç) bentlerine girmeyenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde altı ay süreyle, uygulanmaktadır.
4447 sayılı Kanun'un geçici 10'uncu maddesi ile genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik özel sektör işverenlerinin 1/3/2011 ila 31/12/2025 tarihleri arasında işe aldıkları sigortalılar için sigorta primine esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına imkân sağlanmıştır. Söz konusu prim desteğinden yararlanma süresi yukarıda belirtilen Kanun hükmünden hareketle, kapsama giren sigortalının yaşına, mesleki yeterlik belgesi sahibi olmasına veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen iş gücü yetiştirme kursunu bitirip bitirmediğine ve Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olup olmadığına göre değişmektedir.
Bahse konu teşvikle ilgili Milli Eğitim Bakanlığından alınan ustalık ve kalfalık belgelerinin mezkur teşvikin uygulamasında dikkate alınıp alınmayacağı konusunda SGK tarafından ilgili mevzuat bölümünde belirtilen genel yazı yayımlanmıştır.
Genel yazıya göre, ortaokulu veya imam-hatip ortaokulunu bitirdikten sonra zorunlu örgün ortaöğretimini tamamlamak için mesleki eğitim merkezi programına 2017 yılı ve sonrasında kayıt olmuş ve 3308 sayılı Kanun'un 16'ncı maddesi kapsamında kalfalık belgesi ile birlikte 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ustalık belgesi alarak mesleki eğitim merkezi programından mezun olanların, meslekî ve teknik ortaöğretim kurumunu bitirmiş sayıldığı dolayısıyla bu kişilerin 4447 sayılı Kanun'un geçici 10’uncu maddesinde belirtilen "Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi (...) bitirenler” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıklamıştır.
Buna göre ustalık belgesi alanlar destekten yararlanma süresi bakımından; 4447 sayılı Kanun'un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde belirtilen süreler kadar yararlanabilecektir.
Bu itibarla, destek kapsamına giren sigortalının; ilgil kapsamında değerlendirilen
ustalık belgesi olması halinde, bu sigortalının ustalık belgesinde belirtilen meslek alanında çalıştırılıyor olması ve ilgili kanunda belirtilen diğer şartların sağlanması kaydıyla 24/36 ay süreyle bu destekten yararlanabilecektir. Ayrıca, bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olması halinde mevcut destek süresine ilave 6 ay (24+6=30/36+6=42) eklenecektir. Bununla birlikte, işe alındığı tarih itibarıyla mesleki yeterlik belgesi sahibi olmayan, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirmemiş olan ancak bu şekilde işe alındıktan sonra çalışmakta iken ilgili destek kapsamında değerlendirilen ustalık belgesi alan sigortalılardan dolayı söz konusu destekten on iki ay süreyle de yararlanılabilecektir.
Örnek: 1/5/2024 tarihinde işe alınan kadın sigortalı (A)'nın 26/4/2017 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 23/5/2019 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında bu sigortalı için teşvikten yararlanma dönemi 2024/Mayıs ila 2027/Nisan ayı/dönemi (36 ay) olacaktır. Bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna işsizlik kaydı varsa destekten yararlanma dönemi 2024/Mayıs ila 2027/Ekim ayı dönemi (42 ay) olacaktır.
Örnek: 11/3/2025 tarihinde işe alınan kadın sigortalı (Y)'nin 26/4/2016 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 22/3/2020 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında, her ne kadar ustalık belgesi 22/3/2020 tarihinde alınmış olsa da bu sigortalının mesleki eğitim merkez programına kayıt tarihi 2017 yılı öncesine ait olduğundan, bahse konu sigortalı mesleki ve teknik eğitim veren ortaöğretimi bitirenler kapsamında değerlendirilmeyeceğinden (ilgili kanunda sayılan belge ve niteliğe sahip olmayan) destekten yararlanma dönemi 2025/Mart ila 2027/Şubat ayı/dönemi (24 ay) olacaktır.
Örnek: 27/4/2024 tarihinde işe alınan 26 yaşındaki erkek (B) sigortalısından dolayı destekten 2024/Nisan ila 2026/Mart ayında döneminde (24 ay) yararlanmaya hak kazanılmış iken, söz konusu sigortalının 15/1/2023 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup çalışmakta iken 23/1/2026 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında, bu sigortalı bahse konu teşvikten 12 ay süreyle daha yararlanılabilecektir. Bu durumda söz konusu sigortalıdan dolayı destekten yararlanma dönemi 2024/Nisan ila 2027/Mart ayı dönemi (36 ay) olacaktır.
Örnek: 25/6/2024 tarihinde işe alınan 30 yaşındaki erkek sigortalı (K)'nın 10/2/2018 tarihinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olup 16/3/2020 tarihinde ustalık belgesi aldığı varsayıldığında bu sigortalı için teşvikten yararlanma dönemi 2024/Haziran ila 2026/Mayıs ayı/dönemi (24 ay) olacaktır. Bu sigortalının Türkiye İş Kurumuna işsizlik kaydı varsa destekten yararlanma dönemi 2024/Haziran ila 2026/Kasım ayı dönemi (30 ay) olacaktır.
2017 yılı öncesinde mesleki eğitim merkezi programına kayıt olunarak ve 3308 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında alınan ustalık belgeleri ile kayıt tarihine bakılmaksızın 3308 sayılı Kanun'un 28'inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi dışında alınan diğer ustalık belgelerinden dolayı bahse konu teşvikten yararlanma süresi bakımından 4447 sayılı Kanun'un geçici 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde kapsamındaki süreler kadar yararlanılamayacaktır.
Ayrıca, 3308 sayılı Kanun kapsamında sadece kalfalık belgesi alan sigortalılar "Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi (...) bitirenler" kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, bu sigortalılardan dolayı 4447 sayılı Kanun'un geçici 10'uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin 2 numaralı alt bendi ile (ç) bendinde belirtilen süreler kadar yararlanılamayacaktır.
Saygılarımızla...
TÜRMOB